تفاوت سرور ابری با سرور مجازی چیست؟

در دنیای مدرن فناوری اطلاعات، مفاهیمی مانند “سرور مجازی” و “سرور ابری” به سرعت جا افتاده و از اهمیت زیادی برخوردارند. اگر شما نیز به دنبال انتخاب یک راه حل مناسب برای نیازهای خود هستید، در این مقاله با ما همراه باشید تا با مفاهیم این دو گزینه آشنا شویم و تفاوت سرور ابری و سرور مجازی را بررسی کنیم. چیستی هر دو نوع را یاد خواهیم گرفت و با ویژگی‌هایشان آشنا می‌شویم. سپس آن‌ها را در جنبه‌های مختلف با یکدیگر مقایسه می‌کنیم.

سرور مجازی یا vps چیست؟

قبلاً در مقالۀ سرور مجازی چیست و چه کاربردی دارد، خیلی کامل راجع به این نوع از سرورها صحبت کردیم؛ اما حالا که قصد بررسی تفاوت سرور ابری و سرور مجازی را داریم، بد نیست اینجا هم نگاهی هرچند کوتاه به VPS و چیستی آن داشته باشیم.

VPS (سرور مجازی) یک نوع سرویس هاستینگ است که به شما این امکان را می دهد یک سرور مجازی با منابع اختصاصی را در یک سرور فیزیکی اجاره کنید. با استفاده از VPS، شما می توانید کنترل کامل بر سیستم عامل، نرم افزارها و تنظیمات سرور خود داشته باشید. همچنین، شما می توانید از سرعت، امنیت و پایداری بالای سرور مجازی بهره مند شوید. VPS برای وب­سایت­ هایی مناسب است که نیاز به منابع بیشتر از یک هاست اشتراکی دارند، اما هزینه یک سرور اختصاصی را نمی توانند بپردازند.

برخلاف هاست اشتراکی، فضاهای موجود در VPS کاملاً مستقل از یکدیگر عمل می‌کنند؛ هرکدام IP اختصاصی خود را دارند و عملکرد نامناسب یکی از آن‌ها، باعث آسیب دیدن باقی استفاده‌کنندگان نخواهد شد. در سرور مجازی، هر فضایی، منابع از قبل مشخص‌شده‌ای از سرور را در اختیار دارد. به همین خاطر، وقتی یکی از فضاها با ترافیک سنگین مواجه شود و تمام منابعش درگیر شوند، هیچ اتفاق ناخوشایندی برای دیگر فضاهای موجود روی سرور فیزیکی رخ نخواهد داد.

معمولاً مجموعه‌هایی که دیگر هاست اشتراکی به کارشان نمی‌آید و می‌خواهند سرویس میزبانی از وب­سایتشان را یک درجه ارتقا دهند، سراغ VPS می‌روند. البته گزینۀ دیگری هم وجود دارد که سرور ابری است. همان‌طور که می‌دانید این مقاله به‌منظور درک تفاوت سرور ابری و مجازی نوشته شده است.

نگاهی به ویژگی ها و کارایی VPS

VPS مخفف Virtual Private Server است که به معنای سرور مجازی خصوصی است. این یعنی شما می‌توانید یک قسمت از یک سرور فیزیکی را به صورت اختصاصی در اختیار داشته باشید و بر روی آن سیستم عامل و نرم‌افزارهای مورد نظر خود را نصب کنید. این روش دارای مزایا و معایب خاص خود است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

مزایای سرور مجازی یا  VPS:

– قابلیت انتخاب سیستم عامل:

شما می‌توانید هر سیستم عاملی که دوست دارید را بر روی VPS خود نصب کنید، چه ویندوز باشد چه لینوکس یا حتی مک. البته باید توجه داشت که هزینه‌های مربوط به لایسنس سیستم عامل را هم بایستی بپردازید.

– کنترل کامل:

شما دسترسی روت یا ادمین به VPS خود دارید و می‌توانید هر تغییراتی را بر روی آن اعمال کنید. مثلاً پورت‌های مورد نظر خود را باز یا بسته کنید، فایروال تنظیم کنید، بک‌آپ بگیرید و غیره.

– منابع اختصاصی:

شما مطمئن هستید که منابع VPS خود، مثل CPU، RAM، دیسک و پهنای باند، تنها توسط شما استفاده می‌شود و هیچ کس دخالت نخواهد داشت. این باعث می‌شود عملکرد VPS شما پایدار و قابل پیش‌بینی باشد.

– قابلیت ارتقا:

شما می‌توانید در صورت نیاز منابع VPS خود را بسته به نوع سرویس دهنده و قرارداد افزایش یا کاهش دهید. این قابلیت به شما اجازه می‌دهد تناسب بین هزینه و عملکرد را حفظ کنید.

معایب سرور مجازی یا  VPS:

– هزینه بالا:

 VPS نسبت به سرویس‌های اشتراکی (shared hosting) هزینه بالاتری دارد. زیرا شما منابع اختصاصی در اختیار دارید و همچنین باید هزینه‌های مربوط به سرویس و نگهداری را هم بپردازید.

– نیاز به دانش فنی:

شما باید دانش کافی را برای مدیریت VPS خود داشته باشید. چون شما مسئول امنیت، به‌روزرسانی، نصب و پیکربندی نرم‌افزارها و رفع خطاهای احتمالی هستید. البته برخی از سرویس‌دهندگان امکان مدیریت VPS را به صورت اختیاری به شما می‌دهند، اما در این صورت هزینه بیشتری باید بپردازید.

– محدودیت منابع:

شما محدود به منابعی هستید که برای VPS خود خریداری کرده‌اید و نمی‌توانید از آن‌ها بیشتر استفاده کنید. اگر ترافیک وبسایت شما بالا رود و منابع VPS شما کافی نباشد، ممکن است عملکرد وبسایت شما کند یا قطع شود.
ضمناً همچنان این مشکل وجود دارد که اگر سرور پایین بیاید، تمام سایت‌هایی که روی آن قرار دارند هم از دسترس خارج می‌شوند. (مشکلی که در رابطه با سرورهای ابری وجود ندارد!)

VPS یک گزینه مناسب برای کسانی است که نیاز به کنترل کامل منابع اختصاصی و قابلیت ارتقا دارند و هزینه بالاتر را تحمل می‌کنند. اما باید توجه داشت که مدیریت یک VPS نیاز به دانش فنی و زمان دارد و ممکن است با چالش‌هایی روبرو شوید. پس قبل از خرید یک VPS، به نیازهای خود و توانایی‌های خود دقت کنید.

سرور ابری چیست؟

این روزها، عبارت  cloud server، یا سرور ابری خیلی زیاد شنیده می‌شود. که با توجه به تاریخچه اش شکلی نسبتاً جدید از میزبانی وب است که به‌ خاطر مزایایش، توجه بسیاری از افراد ازجمله توسعه‌دهندگان وب را به خود جلب کرده است.

سرور ابری، از شبکه‌ای شامل چندین سرور مجازی برای برقرار نگه داشتن سایت استفاده می‌کند. به بیانی دیگر، منابع مختلف، روی سرورهای مختلف، در نقاط مختلف قرار دارند؛ پس وقتی یکی از سرورها به مشکل بخورد و پایین بیاید، مشکلی برای سایت ایجاد نخواهد شد؛ چراکه باقی سرورها فعال هستند و می‌توانند سایت را سرپا نگه دارند.

به همین جهت است که این شکل از میزبانی وب، اخیراً این همه محبوب شده است. اگر از هاست ابری استفاده می‌کنید، می‌توانید میزبان هر حجم ترافیکی باشید؛ بدون اینکه خللی در عملکرد سایت نمایان شود. ضمنا سرور ابری برای پروژه‌های آنلاین انتخاب بسیار مناسبی است.

در این نوع سرورها، منابع چندین سرور در دسترس هستند. به همین خاطر وقتی نیاز به ارتقا آن‌ها باشد، این کار به‌راحتی قابل انجام است.

نگاهی به ویژگی‌ها و کارایی سرور ابری

سرور ابری هم مثل VPS برای کاربردهای مختلف قابل استفاده است. اینجا هدف ما بررسی کاربرد آن برای میزبانی وب‌سایت خواهد بود. بارزترین خصوصیت سرور ابری، بالا نگه داشتن سایت در هر شرایطی است. همان‌طور که گفتیم، چون شبکه‌ای از سرورهای فیزیکی دخیل هستند، حتی با پایین آمدن یکی از آن‌ها، سایت همچنان برقرار می‌ماند.

علاوه‌بر این، اگر سراغ این نوع سرور بروید، فقط به اندازۀ منابعی که مصرف می‌کنید پول پرداخت خواهید کرد؛ یعنی وقتی احساس کردید که مثلاً به مقدار کمتری CPU احتیاج دارید، پس از کاهش این منبع، مبلغ پرداختی‌تان هم کمتر خواهد شد. در کل، سرور ابری یک انتخاب کاملاً مقیاس‌پذیر است!

با توجه به آنچه تا به اینجا گفتیم، سرورهای ابری Uptime بسیار خوبی را در مقایسه با شکل‌های دیگر میزبانی وب ارائه می‌کنند.

برخی از مزایای سرور ابری را در زیر شرح می دهیم:

– سرعت بالا:

 با استفاده از سرور ابری، شما مطمئن خواهید بود که وب سایت شما همواره با سرعت بالایی بارگذاری می‌شود و تأخیر یا قطعی نخواهد داشت.

– امنیت بالا:

سرور ابری با استفاده از رمزگذاری و فایروال‌های پیشرفته، اطلاعات شما را در برابر هکر‌ها و حملات مخرب محافظت می‌کند.

– کارایی بالا:

 سرور ابری با توزیع منابع بین چندین سرور فیزیکی، عملکرد بهینه‌ای را برای وب سایت شما فراهم می‌کند. شما می‌توانید در هر زمان، منابع خود را تغییر داده و به نیاز‌های خود پاسخ دهید.

تا اینجا فهمیدیم سرور مجازی چیست و با سرور ابری هم آشنا شدیم. وقت آن است که سراغ بررسی تفاوت سرور ابری و سرور مجازی برویم.

تفاوت سرور ابری و سرور مجازی

هزینه

VPS از هاست اشتراکی گران‌تر و از سرور اختصاصی ارزان‌تر است! اما قابلیت‌های بسیار بیشتری از هاست اشتراکی دارد و درضمن، توان سرور اختصاصی را هم ندارد. با وجود قیمت معقول، وقتی در ترازوی مقایسه با سرور ابری قرار می‌گیرد، حرف چندانی برای گفتن ندارد.

اجازه دهید خیلی کوتاه و در یک خط بگوییم: سرور ابری بسیار مقرون‌ به‌ صرفه‌ تر از سرور مجازی است!

در صورت استفاده از مورد اول ( سرور ابری )، فقط به اندازۀ مصرفتان پول می‌دهید. مثلاً اگر ۲ گیگابایت رم نیاز داشته باشید، پولی هم که می‌پردازید به ازای همان ۲ گیگابایت خواهد بود؛ اما وضعیت در VPS چطور است؟

در سرور مجازی، میزان استفادۀ شما اهمیت چندانی ندارد. تنها چیزی که مهم است، مقدار منابع تعیین‌ شده است؛ مثلاً شاید تنها از ۲ گیگابایت رم استفاده کنید، اما از ابتدا ۴ گیگابایت رم تهیه کرده باشید؛ در چنین حالتی، باید پول همان ۴ گیگابایت را بپردازید و اصلاً مهم نیست که شما از تمام ظرفیت رم تهیه‌شده استفاده نمی‌کنید.

پس می‌توان گفت، یک تفاوت سرور ابری و سرور مجازی، در رابطه با هزینه‌ هاست. بدون شک، سرور ابری به‌ صرفه‌ تر است!

مقیاس پذیری

در مقیاس‌پذیری هم سرور ابری عمکلرد بهتری دارد.

در سرور مجازی، مقدار مشخصی از منابع، بسته به سرور فیزیکی‌ای که به فضاهای ایزوله‌ تقسیم‌ شده است، موجود خواهد بود. مسئله این است که درنهایت، هرقدر هم این منابع زیاد و قدرتمند باشند، باز هم محدودند! مثلاً فرض می‌گیریم رم موجود در یک سرور فیزیکی ۱۲ گیگابایت باشد. بعد از کمک گرفتن از تکنولوژی مجازی‌سازی و تقسیم سرور به چهار فضای ایزوله یا  VPS، هر بخش از ۴ گیگابایت رم برخوردار خواهد شد.

حالا اگر یکی از سایت‌هایی که روی این فضاها قرار گرفته است به رم بیشتری نیاز پیدا کند تکلیف چیست؟ آیا می‌تواند آن را ارتقا دهد؟ پاسخ منفی است.

همان‌طور که متوجه شدید، باقی ظرفیت رم بین فضاهای دیگر تقسیم شده است، یعنی عملاً رمی باقی نمی‌ماند که به فضای مذکور اختصاص داده شود؛ اما در سرورهای ابری، اوضاع متفاوت است.

از آنجایی که سرور ابری، شبکه‌ای است متشکل از چندین سرور فیزیکی، میزان منابع موجود به‌طرز قابل‌توجهی بیشتر است؛ پس اگر نیاز به ارتقا یا حتی کاهش منابع وجود داشته باشد، این کار به‌راحتی قابل انجام خواهد بود. بدون اینکه مشکلی در عملکرد سایت پیش بیاید.

امنیت

از منظر امنیت، هر دو نوع سرور ابری و سرور مجازی، نقاط قوت و ضعف خود را دارند.

مثلاً VPS ها، تنها یک سرور فیزیکی هستند و باید تمام تلاش را برای محافظت از همان سرور به کار بست؛ ولی سرورهای ابری، شامل چندین سرور در اقصی‌نقاط جهان هستند و ایمن کردن همه آن‌ها کار سخت‌تری خواهد بود.

همچنین درصورت استفاده از سرور مجازی، از آنجایی که فضایی که در اختیار هر کاربر قرار می‌گیرد، کاملاً ایزوله است، فعالیت مخرب یکی از همسایه‌ها، خطری برای دیگران به‌همراه نخواهد داشت. ضمناً در اکثر پلن‌های سرور مجازی، کاربر به root  سرور دسترسی دارد؛ یعنی می‌تواند نرم‌افزارهای دلخواه خودش را برای افزایش امنیت سرور نصب و راه‌اندازی کند.

در خصوص سرورهای ابری، یکی از مهم‌ترین نقاط قوت این است که ارائه‌دهندگان مسئولیت نگهداری از زیرساخت را برعهده دارند. یعنی نیازی نیست کاربر برای هر مشکل کوچک و بزرگی وارد عمل شود. البته این موضوع می‌تواند ایراد هم باشد؛ چراکه بر خلاف سرور مجازی، کاربر نمی‌تواند از راهکارهای مدنظرش برای افزایش امنیت بهره ببرد.

قابلیت شخصی سازی

تفاوت دیگر سرور ابری و مجازی، در مسئله امکانات مربوط به شخصی‌سازی است. به‌طور کلی، در سرور مجازی، اگر دسترسی به root سرور وجود داشته باشد، امکان شخصی‌سازی به میزان قابل توجهی فراهم خواهد بود. البته ناگفته نماند که در برخی پلن‌ها، سرور مجازی به‌صورت مدیریت‌ شده ارائه می‌شود؛ در چنین حالتی، دستتان برای اعمال تغییرات مدنظر بسته‌تر است.

پس در سرور مجازی، (در اکثر اوقات) می‌توانید سیستم‌عامل دلخواه، نرم‌افزارهای موردنیاز، تنظیمات مدنظر و…  را نصب و اعمال کنید. در حالی که وقتی صحبت از سرور ابری در میان باشد، نمی‌توان ادعا کرد که شخصی‌سازی تا این حد فراهم است.

بسته به ارائه‌دهنده‌ای که از آن سرویس ابری را تهیه می‌کنید، امکان شخصی‌سازی بسیار کمتری خواهید داشت. عموم زیرساخت‌های ابری توسط هاستینگ کنترل می‌شوند و نمی‌توانید تغییر چندانی در آن‌ها به وجود بیاورید.

حالا یکبار خلاصه بگوییم. در سرور مجازی، امکان شخصی‌سازی بسیار بیشتر از سرور ابری فراهم است! چراکه فضایی کاملاً اختصاصی در اختیار دارید و می‌توانید آن را به میل خودتان تنظیم کنید. در حالی که با سرور ابری، جزئی از یک کل بزرگ‌تر خواهید شد. مدیریت این کل، معمولاً برعهدۀ سرویس ارائه‌دهنده خواهد بود. پس خیلی نمی‌توانید موارد خرد و کلان را دستکاری کنید.

سرعت

پارامتر سرعت را باید از چند وجه مورد بررسی قرار داد. از جهت سخت‌افزارها، باید بگوییم سرور مجازی چون منابع اختصاصی خود را دارد، در مواجهه با حجم مشخصی از ترافیک، سرعتی پایدار و قابل‌قبول از خود ارائه می‌دهد؛ اما در سرور ابری، منابع بین چندین کاربر تقسیم می‌شود؛ گرچه ارائه‌دهنده تلاش می‌کند با تکنیک‌های مختلف سرعت را بالا نگه دارد، اما گاهی اوقات، ممکن است شرایط گاهی مطلوب نباشد.

جنبۀ بعدی، مقیاس‌پذیری است که بالاتر هم راجع به آن صحبت کردیم. در صورت استفاده از سرورهای ابری، هنگام مواجهه با ترافیک شدید، می‌توانید منابع را ارتقا دهید تا سرعت مناسب حفظ شود. در حالی که اگر کاربر VPS باشید، چنین امکانی برایتان فراهم نخواهد بود.

مسئله دیگری که تفاوت سرور ابری و مجازی است، موقعیت مکانی سرور است. کاربران سرورهای ابری، می‌توانند دیتاسنترهایی در نقطه‌ای از جهان را انتخاب کنند که به کاربران هدفشان نزدیک‌تر باشند؛ خب هرقدر فاصله کمتر باشد، سرعت هم بالاتر خواهد بود.

همان‌طور که احتمالاً می‌دانید، یکی از مهم‌ترین ابزارهای مؤثر بر سرعت، CDN  است. در هر دو نوع سرور، می‌توانید از این قابلیت استفاده کنید و سرعت را به‌میزان قابل توجهی افزایش دهید.

اجازه دهید تفاوت سرور ابری با سرور مجازی را در قالب یک جدول هم داشته باشیم:

در نتیجه سرور مجازی یا سرور ابری؟ کدام بهتر است؟

در نهایت، این شما هستید که باید بسته به نیازی که دارید، گزینه مناسب را انتخاب کنید. همان‌طور که گفته شد هر دو نوع سرور میزبان وب، یعنی مجازی و ابری، تشابهات زیادی در ساختار دارند و بزرگ‌ترین تفاوتشان ناشی از نوع پیاده‌سازی آن‌ها است.

در کل، عموم توسعه‌دهندگان وب سراغ سرورهای ابری می‌روند. چراکه قابلیت مقیاس‌پذیری بسیار حائز اهمیت است. یعنی اینکه می‌توانند در صورت لزوم منابع را ارتقا یا کاهش دهند.

شما چه نیازی دارید؟ در قسمت نظرات برایمان بنویسید، تا بگوییم کدام‌ یک از این دو سرویس برای شما مناسب­تر هستند؟